به مناسبت سالروز تولد بوگولوبوف

"یفیم بوگولوبوف" [Efim Dmitriyevich Bogolyubov] یک استاد بزرگ روس-آلمانی بود که مسابقات معتبر بسیاری را فتح نمود. بوگولوبوف دوبار بر سر قهرمانی شطرنج جهان با "الکساندر آلخین" پیکار کرد.

یفیم دیمیترویچ بوگولوبوف، در چهاردهم اپریل 1889 در شوروی (کیف – اوکراین امروزی) متولد شد. نکته جالب راجع به بوگولوبوف این است که او در سال 1919، در حالی که در کشور آلمان زندانی بود، قهرمان برلین شد! زندانی!؟

نخستین موفقیت بزرگ وی در مسابقات بین المللی مربوط به 1922 در مسابقات باد پیستیان بود. جایی که وی بالاتر از شطرنج بازان سرشناسی همچون آلخین، گرونفلد، رتی، زمیش، تارتاکوور، ایوه و ... با کسب 15 امتیاز از 18 دیدار به مقام قهرمانی رسید.

در سال 1923 در تورنمنت کارلسباد به همراه دوست صمیمی اش "الکساندر آلخین" مشترکاً قهرمان مسابقات شد. او دو بار در سال های 1924 و 1925 قهرمان شطرنج شوروی شد.

پیش از مسافرت به آلمان در سال 1925 در مسابقات معتبر مسکو حضور یافت و با عملکردی خیره کننده با کسب 15.5 امتیاز - 1.5 امتیاز بالاتر از "امانوئل لاسکر"، 2 امتیاز بالاتر از "خوزه رائول کاپابلانکا" که هردو از قهرمانان جهان بودند – فاتح مسابقات شد. در مسابقات کیسنگن 1928 نیز بار دیگر بالاتر از کاپابلانکا، به عنوان قهرمانی رسید.

در سال 1929 برای کسب عنوان قهرمانی شطرنج جهان به مصاف "الکساندر آلخین" رفت. در سال 1934 نیز بار دیگر مدعی قهرمان جهان و حریف آلخین شد اما در هردو بار در برابر حریف فوق العاده آماده اش شکست خورد. وی در سال 1934 از بیم این که آلخین در پشت میز مسابقات هیپنوتیزمش نکند، از عینک آفتابی استفاده کرد و جالب این که در یکی- دو بازی اول این کار جواب داد! او بسیار نیرومند بود اما هیچ گاه نبوغ آلخین را نداشت، واقعیتی که او هرگز در زندگی اش نپذیرفت.

پس از پایان جنگ جهانی دوم (1945) فعالیت حرفه ای شطرنجی وی تا سال 1949 متوقف شد تا این که فیده در سال 1950 به فکر اعطای عناوین بین المللی افتاد اما بوگولوبوف به دلایل سیاسی از کسب عنوان استاد بزرگی بازماند. اما سال بعدش خودش با حضور در مسابقات این عنوان را کسب نمود.

در سال 1914 به همراه 11 هموطنش در قالب تیم روسیه در تورنمنت مانهایم آلمان - یکی از پرماجراترین مسابقات تاریخ شطرنج جهان - حضور یافت. مسابقات به واسطه اعلان جنگ آلمان به روسیه (در جریان جنگ جهانی اول) نیمه تمام ماند و اعضای تیم روسی بازداشت شدند و در جریان بازداشت، بوگولوبوف به شدت مورد ضرب و شتم قرار گرفت. در همین رابطه این فایل را بشنوید: مسابقات مانهایم

چندماه بعد تنها به چهار شطرنج باز از جمله آلخین اجازه بازگشت به روسیه (از طریق سوئیس) داده می شود و مابقی مجبور به ماندن در آلمان می شوند. پس از مدتی در مسابقات آلمان حضور می یابد و پنج بار قهرمان مسابقات تریبرگ می شود. سپس در تریبرگ  ازدواج و باقی عمرش را در آلمان سپری می کند.

پس از جنگ جهانی نیز در مسابقات بین المللی معتبر بسیاری به مقام قهرمانی می رسد که برلین 1919، استکهلم 1920، کیل 1921، پیستیان 1922 و کارلسباد 1923 از جمله آن ها هستند.

در سال 1924 به روسیه باز می گردد و در همان سال و سال بعدش مقتدرانه قهرمان شطرنج شوروی می شود. وی همچنین در وروتسلاو 1925 و مسکو 1925 به عنوان نخست دست می یابد.

در سال 1926 به آلمان مهاجرت می کند و بالاتر از "اکیبا روبینیشتاین" قهرمان برلین می شود. در کیسینگن 1928 نیز بالاتر از کاپابلانکا، نیمزویچ و تارتاکوور قهرمان می شود. افیم بوگولوبوف دو بار در سال های 1928 و 1929 با ماکس ایوه (که بعدها قهرمان جهان شد) در زادگاهش هلند رویارویی ترتیب می دهد که هر دو بار با نتیجه 5.5 بر 4.5 به پیروزی می رسد.

در سال های 1929 و 1934 نیز برای کسب عنوان قهرمانی جهان به مصاف "الکساندر آلخین" می رود که هر دوبار به ترتیب با نتایج 15.5-9.5 و 15.5- 10.5 شکست را متحمل می شود.

در سال 1931، درچهارمین دوره مسابقات المپیاد جهانی شطرنج در پراگ روی میز یک تیم ملی آلمان به مقام دوم میزی می رسد.

در طی جنگ جهانی دوم و در سال 1941 یک رویارویی را به ماکس ایوه باخت (2 برد، 5 مساوی و 3 باخت) و در سال 1943 در یک نیمه رویارویی با الکساندر آلخین 1-1 مساوی کرد. ضمناً در مسابقات مختلف دیگری نیز از جمله برلین، مونیخ و سالزبورگ که در آلمان برگزار شد به عناوینی دست یافت.

پس از جنگ جهانی دوم در آلمان غربی سکنی گزید و در مسابقات لونبرگ 1947 و کسل 1947 قهرمان شد. در سال 1949 در باد پیرمونت (سومین دوره مسابقات شطرنج قهرمانی آلمان غربی) به عنوان نخست دست یافت و در سال 1951 مشترکاً در صدر اولدنبرگ قرار گرفت. وی همچنین در مسابقات آوگسبورگ و زاربروکن قهرمان شد. اما در سال بعد پس از حضور در مسابقات بلگراد، در 18 ژوئن 1952، دار فانی را (در اثر سرطان کبد) در سن 63 سالگی وداع گفت.

شروع بازی "بوگو هندی" (i1.d4 Nf6 2.c4 e6 3.Nf3 Bb4+) به نام این استاد بزرگ نام گذاری شده است. بوگولوبوف به زبان روسی به معنای "مورد علاقه ی خداوند" است.

منبع : سایت آچمز

www.hamadanchess.lxb.ir